ربات ها هرگز هوشمند نمی شوند

یاسر رودی برنده جایزه اریک کندل همراه دو دانشمند دیگر به نام "میبریت موزر" و "ادوارد موزر" (که از برندگان نوبل فیزیولوژی و پزشکی هستند ) است.
دلیل اهدای جایزه ، نتایجی بود که این گروه در زمینه "درک سیستم ردیابی انواع پستاندارن و کارکرد حافظه شان" به آن دست یافته بودند .


"یکی از چالش های دانشمندان در زمینه #هوش_مصنوعی فهمیدن این نکته است که موجودات زنده چه طور می توانند دست به انتخاب بزنن .
فرض کنید شما در محیطی هستید و باید از جایی به جایی دیگر بروید. اگر راه معمولتان بسته باشد پیدا کردن یک مسیر کاری ساده است . اما آموزش این کار به یک ربات هنوز ممکن نیست.

"فهمیدن مفاهیم " یکی دیگر از توانایی های موجودات زنده است که دستگاه ها هر چند هم پیشرفته با آن بیگانه اند .

مثلا یک بچه بعد از این که در چند جشن عروسی شرکت کرد مفهومی به نام عروسی در ذهنش جا میگیرد. درک مفاهیم ،تنها برای برای موجودات زنده ای مثل پستان داران و انسان ها امکان دارد و و دستگاه ها هرچه قدر هم پیشرفته باشند  از درک آن عاجز اند.
ما هنوز نمی دانیم این مفاهیم چه طور در مغز موجودات زنده تشکیل می شوند
ما هم چنان از نحوه شکل گیری این توانایی بی اطلاعیم "

▪️معمولا بعد از اینکه صحبت از هوش مصنوعی به میان می آید ، ذهن ها به سمت فیلم ها یا داستان های #علمی-تخیلی کشیده میشود. برای خیلی از ما ، ربات های هوشمند موجوداتی اند که قرار است تمام محاسبات و کارهایمان را انجام دهند؛ برایمان درد دل کنند و حتی روزی جای ما ، فرمانروایی کره زمین را به دست گیرند.

 آیا اصولا امکان ساخت چنین موجودات با احساس و هوش وجود دارد ؟

"این سوال را خیلی ها میپرسند اما به نظر من پرسیدن چنین سوالی غلط است . این که فکر کنیم امکان دارد روزی موجودی شبیه ما ساخته شود کاملا تصور اشتباهی است به خاطر اینکه تفکر یک ویژگی مختص انسان است و ما هرگز نمی توانیم موجودی با چنین ویژگی بسازیم. یک ربات میتواند کارهایی را انجام دهد، ولی هرچقدر هم پیشرفته باشد نمیتواند صاحب فکر و اندیشه شود.

نوام چامسکی در پاسخ به این پرسش میگوید : پرسیدین چنین سوالی مثل این است که بگوییم آیا میشود یک زیر دریایی ساخت که شنا کند ؟ در حالی که شنا کردن ، فعلی است که برای ماهی ها یا موجودات زنده امکان دارد ، یک زیردریایی به زیر آب میرود و مسیر خاصی را هم طی میکند ، اما هرگز نخواهد توانست به مفهوم شنا کردن دست یابد. "

"به غیر از حرف چامسکی باید به یک نکته دیگری هم توجه کنیم . برای اینکه بخواهیم چیزی بسازیم ، باید اول ان چیز را تعریف کنیم. من و شما از فکر کردن یک احساس شهودی داریم ، اما نمی توانیم این مفهوم را تعریف کنیم. وقتی نمی توان چیزی را تعریف کرد چه طور میتوان آن را ساخت؟ موضوع این است که ما هنوز در مورد ماهیت هوش چیزی نمی دانیم و نتوانسته ایم به درک واحدی در این زمینه برسیم. ما میدانیم و نتوانسته ایم به درک واحدی در این زمینه برسیم. ما میدانیم مفاهیمی وجود دارند ، ولی نمی فهمیم مغز چه طور آن ها را شناسایی میکند . هر زمان که توانستیم هوش را تعریف کنیم ساخت موجودی که هوش داشته باشد ، راحت تر میشود."

 یاسر رودی در گفت و گو با مجله دانستنی ها ؛ شماره ۱۴۲

پوپر خواهان دولتی پدر سالار

پوپر معتقد است آزادی مطلق نه فقط مخرب است بلکه مسلماً ضد خویش را ایجاد می‌کند. زیرا اگر همه حدود و موانع برداشته شود چیزی از این جلوگیری نخواهد کرد که صاحبان قدرت، ناتوانان (یا اهل تساهل) را برده نسازند. پس آزادی کامل موجب پایان آزادی است. لذا کسانی که هواخواه آزادی کاملند در حقیقت دشمنان آزادی هستند، حال نیت آنها هرچه می‌خواهد باشد.

پوپر مخصوصاً به آزادی اقتصادی اشاره می‌کند که استثمار و بهره‌کشی بدون قید فقیران را، به وسیله اغنیا، ممکن می‌سازد و نتیجه این آزادی اقتصادی، فقر بیشتر فقیران است.

سرمایه‌داری بی‌مهار بایستی جای به سرمایه‌داری‌ای بدهد که مداخلات دولت آن را محدود و مقید می‌کند. «نبایستی اجازه داد که قدرت اقتصادی بر قدرت سیاسی چیره شود؛ اگر ضروری بود بایستی با قدرت سیاسی با آن در افتاد و تحت مهارش درآورد.»

علی‌رغم نظر مارکس که سیاست و دولت «اساساً» ناتوان است و اقتصاد است که آنها را معین می‌کند، در عمل تا حدود زیادی قدرت سیاسی توانسته است قدرت اقتصادی را مهار کند و در درازمدّت موفق هم بوده است. اما شوق پوپر را برای «مداخله‌جویی» دولت این ترس و واهمه تعدیل می‌کند که اگر این مداخله‌جویی هم بی‌مهار باشد منجر به پدیدآمدن دولتی فوق قدرتمند خواهد شد. بنابراین، تجویز او این است که مداخله دولت محدود به لوازم عدالت و آزادی یکسان گردد و فقط از طریق قوانین جاری اعمال گردد و به میل و اختیار مقامات دولت واگذاشته نشود.

از مباحث فوق این نتیجه را می‌گیریم که پوپر برخلاف بسیاری از لیبرالیستهای دیگر به اهمیت وجود دولت اذعان دارد، آن هم نه دولتی حداقلی بلکه دولتی که حتی در بعضی از جنبه‌ها دارای وجوه پدرسالاری است: «اما من معتقدم که هر حکومتی واجد یک یا چند جنبه پدرسالارانه است، واین جنبه‌ها در واقع از اهمیت اساسی برخوردارند» یا در جای دیگر می‌گوید: «هیچ کس نباید به مروت دیگران واگذاشته شود، بلکه باید حق برخورداری ازحمایت دولت را داشته باشد»

«سیری در زندگی و اندیشه پوپر»

محمد غفاری زاده